Hướng dẫn cách sử dụng bình chữa cháy an toàn hiệu quả toàn tập bao gồm các nguyên lý cấu tạo của bình chữa cháy và phương pháp thao tác sử dụng hiệu quả khi dùng bình chữa cháy khống chế ngọn lửa trực tiếp. Ngoài việc sử dụng bình chữa cháy dập lửa hiệu quả bạn cũng phải tìm hiểu cách kiểm tra, lắp đặt và bảo quản bình chữa cháy để luôn sẵn sàng để đem ra sử dụng bất kỳ tình huống nào.
Bình chữa cháy có 2 loại thông dụng là bình chữa cháy bột và bình khí CO2. Tùy vào nhu cầu và mục đích sử dụng chúng ta có thể chọn sản phẩm thích hợp để đảm bảo an toàn cho tính mạng và tài sản khi có sự cố cháy nổ xảy ra. Hãy cùng tham khảo sơ qua về cấu trực kỹ thuật, nguyên lý hoạt động để có thể sử dụng bình chữa cháy một cách hiệu quả mà an toàn nhé!.
Hướng dẫn sử dụng bình chữa cháy chi tiết
I. Bình chữa cháy dạng bột BC/ABC
Cấu tạo
Bình được thiết kế với thân hình trụ đứng sơn tĩnh điện theo màu đỏ chung của thiết bị PCCC tại Việt Nam. Bên trong bình chứa bột khô tổng hợp kháng lửa. Khí đẩy được nén trực tiếp trong bình. Phía trên miệng bình gắn 1 cụm van xả cùng khóa van, đồng hồ đo áp lực, vòi và loa phun.
- Vỏ bình: thân hình trụ bằng thép sơn màu đỏ đúc nguyên khối
- Cổ bình: ren ngoài kết nối cụm van xả có thể tháo rời để bảo trì
- Cụm mỏ vịt: hay còn gọi là cụm van xả để thao tác sử dụng bình
- Chốt an toàn: Để bảo vệ tránh trẻ em nghịch hoặc va chạm làm bình tự phun
- Dây loa phun: Điều hướng dập lửa với một đoạn dây dẫn và loa phun
- Đồng hồ áp: Dùng nhận biết áp suất bên trong bình và cũng để biết bình còn hoạt động được không
- Ti bình: bằng đồng nằm bên trong cụm mỏ vịt có chức năng khóa bột
- Ống dẫn: bên trong bình kết nối với ti đồng để dẫn bột từ bên trong ra từ tận đáy
- Bột khô: là thành phần bột hóa chất kháng lửa, thành phần chính dập cháy trực tiếp.
Giải mã ký hiệu ghi trên vỏ bình
Bình bột chữa cháy thường được phân loại theo loại bột BC (MFZ) hoặc ABC (MFZL).
Những chữ loại A, B, C trên bình thể hiện khả năng dập cháy của bình chữa cháy đối với đám cháy khác nhau. Cụ thể:
- A: Chữa đám cháy chất rắn như: kim loại, gỗ…
- B: Chữa đám cháy chất lỏng như: xăng dầu, cồn, rượu…
- C: Chữa đám cháy chất khí như: gas (khí đốt hoá lỏng),…
Phía sau mã bình là một con số biểu thị cho số ký chất chữa cháy bên trong bình, ví dụ như bình chữa cháy MFZ4 ta có thể nhận biết được đây là bình loại 4kg.
Tính năng, tác dụng của bình bột chữa cháy
Bình chữa cháy thường được trang bị tuỳ theo loại bột chữa cháy có thể dập tắt được các đám cháy chất rắn, lỏng, khí cháy, đám cháy điện và thiết bị điện. Ví dụ như bình chữa cháy ký hiệu ABC thường dùng để chữa cháy những đám cháy chất rắn, chất lỏng, chất khí dễ cháy… Bột chữa cháy không nguy hiểm cho da, có tính cách điện và phương pháp sử dụng bình chữa cháy đơn giản giúp ngăn chặn ngọn lửa mới bắt nguồn và khi đám cháy còn có thể kiểm soát được.
Nguyên lý chữa cháy
Với cấu tạo cụm van xả nối với ống dẫn vào bên trong bình, khi bóp van khí nén sẽ tạo lực đẩy bột khô trong bình được phun ra ngoài nhờ lực đẩy của khí nén áp lực cao qua hệ thống ống dẫn. Khi phun vào đám cháy bột chữa cháy sẽ có tác dụng kìm hãm ngọn lửa và cách ly chất cháy có oxy, Khi không có khí oxy đám cháy sẽ không thể lây lan rộng thêm.
Phương pháp sử dụng nhanh bình chữa cháy
Khi phát hiện sự cố cháy nổ, bạn hãy nhanh nhất có thể cầm bình chữa cháy đến gần ngọn lửa (trong lúc di chuyển lắc bình lên xuống hoặc dốc ngược bình để trộn đều bột khô bên trong), sau đó rút chốt an toàn, một tay hướng loa phun về đám cháy, tay còn lại bóp mạnh cụm van xả để bột xịt vào trọng tâm ngọn lửa rồi quét qua quét lại cho đến khi đám cháy được dập tắt toàn bộ.
Lưu ý: khi chữa cháy những đám cháy ngoài trời phải đứng xuôi chiều gió.
Sử dụng bình chữa cháy cầm tay loại nhỏ
- Lấy bình chữa cháy ra, mang đến khu vực cần chữa cháy và giữ khoảng cách an toàn. Lắc bình vài lần trước khi sử dụng nếu là bình bột MFZ.
- Dùng ngón tay kéo chốt an toàn, một tay cầm vào cò bóp, một tay cầm vào vòi phun hướng về phía đám cháy. Đối với bình chữa cháy khí CO2 không được cầm trực tiếp vào bình hay đầu vòi vì sẽ gây bỏng lạnh nguy hiểm.
- Nắm chặt cò bóp và bóp van để cho chất chữa cháy phun ra theo hướng vòi phun cho đến khi ngọn lửa tắt hẳn.
Cách dùng bình loại lớn có xe kéo
- Đẩy xe bình chữa cháy lớn tới gần nhất chỗ đám cháy, kéo vòi rulo ra, hướng lăng phun vào đám cháy.
- Rút chốt an toàn, kéo van trên miệng bình vuông góc với mặt đất.
- Giữ chặt lăng phun và bóp cò cho chất chữa cháy được phun ra cho đến khi dập tắt hẳn đám cháy.
Phương pháp rà soát kiểm tra bình, bảo quản bảo dưỡng
- Định kỳ 6 tháng một lần rà soát áp lực khí nén trong bình thông qua kiểm tra đồng hồ đo áp lực. Nếu kim đồng hồ chỉ dưới vạch giới hạn (thông thường là vạch màu đỏ) thì phải nạp lại bình chữa cháy.
- Để bình chữa cháy ở nơi dễ thấy, dễ lấy, luôn thể sử dụng, có biển báo vị trí, ko để bình ở nơi với nhiệt độ cao hoặc nơi tiếp xúc với các chất ăn mòn tránh cho bình bị rỉ sét. Nên trang bị thêm kệ đựng bình chữa cháy để bảo quản bình chữa cháy được tốt hơn.
- Bình chữa cháy bột đã sử dụng chữa cháy hoặc đã hết khí thì nhất định phải đem đi bảo dưỡng và nạp sạc lại.
II. Bình chữa cháy khí CO2
Cấu tạo
Bình chữa cháy khí CO2 được thiết kế với thân hình trụ đứng sơn tĩnh điện theo màu đỏ của PCCC Việt Nam với khí lạnh CO2 nén áp lực cao bên trong nên vỏ của bình chữa cháy khí CO2 rất dày và nặng. Đặc thù của khí hóa lỏng là rất lạnh nên bình chữa cháy khí CO2 có thể gây nguy hiểm khi xịt vào da và chính vì thế để đảm bảo an toàn cho người sử dụng, loa phun bình chữa cháy khí CO2 cũng to và dài hơn so với bình chữa cháy bột.
- Vỏ bình: thân hình trụ bằng thép sơn tĩnh điện đỏ dày và nặng
- Cổ bình: ren trong kết nối cụm van xả bằng đồng có thể tháo rời để bảo trì
- Cụm mỏ vịt: hay còn gọi là cụm van xả để thao tác sử dụng bình
- Chốt an toàn: Để bảo vệ tránh trẻ em nghịch hoặc va chạm làm bình tự phun
- Dây loa phun: Loa phun thiết kế dạng phễu to khác biệt so với bình bột
- Ti bình: bằng đồng nằm bên trong cụm mỏ vịt có chức năng khóa áp
- Van an toàn: tường hợp bình chữa cháy khí CO2 để ở nơi nhiệt độ cao làm tăng áp van sẽ tự xả để tránh gây nổ bình
- Khí CO2: nén trực tiếp bên trong bình ở dạng hóa lỏng theo nguyên lý chữa cháy trực tiếp
Tính năng tác dụng của bình CO2
Bình chữa cháy khí CO2 mẫu xách tay dùng để dập tắt những đám cháy nhỏ mới phát sinh: Đám cháy chất rắn, chất lỏng và hiệu quả cao đối với đám cháy vật dụng điện, đám cháy trong phòng kín, đám cháy trong hầm.
Nguyên lý chữa cháy
Lúc mở van bình, do có sự chênh lệch về áp suất, CO2 lỏng trong bình chữa cháy thoát ra ngoài ở dạng phun sương như khói với nhiệt độ rất lạnh xấp xỉ -79°C. Với tác dụng làm lạnh đóng băng đám cháy và ngăn chặn phát tán khí Oxy, tác dụng dập lửa và ngăn lửa bùng phát của bình chữa cháy khí CO2 đạt hiệu quả rất cao.
Cách sử dụng bình chữa cháy CO2 hiệu quả
Khi phát hiện sự cố cháy nổ, bạn hãy nhanh nhất có thể cầm bình đến gần ngọn lửa và rút chốt an toàn, một tay hướng loa phun về đám cháy, tay còn lại bóp nhẹ van xả để kiểm tra xem khí có bị xì tại cổ bình không????? (nếu có tuyệt đối không sử dụng bình này nữa mà hãy đổi bình khác để tham gia chữa cháy). Khi đã kiểm tra nhanh độ an toàn của bình chữa cháy khí CO2, tiếp tục bóp mạnh cụm van xả, tay cầm loa tại phần quai được thiết kế để cầm, xịt thẳng vào ngọn lửa và quét qua lại cho tới khi lửa tắt.
Những điều cần chú ý lúc dùng và bảo quản bình chữa cháy khí CO2
- Không dùng bình chữa cháy 3kg khí CO2 cacbondioxit để chữa các đám cháy dạng kiềm, sắt hóa lỏng, than cốc, phân đạm; do phản ứng hóa học của khí CO2 có thể phát sinh ra khí độc gây nguy hiểm cho người sử dụng hoặc có thể làm đám cháy bùng to hơn.
- Khi phun phải cầm đúng vào vị trí tay quai được thiết kế dành riêng để cầm, tuyệt đối không cầm trực tiếp loa phun, vì khi xịt được một lúc phần loa phun sẽ đóng băng và dính tay của người dùng vào đó.
- Không sử dụng bình chữa cháy khí CO2 cho các đám cháy ngoài trời có gió mạnh.
- Khi chữa cháy các đồ vật nối với nguồn điện cao thế phải đi ủng, đeo găng tay cách điện và luôn đảm bảo an toàn cho bản thân một cách chắc chắn nhất.
- Không để bình chữa cháy khí CO2 ở nơi mang nhiệt độ cao quá 550°C sẽ gây tăng áp suất quá mức làm bung nút xả áp của bình.
- Thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng, thay thế nếu thấy các bộ phận của bình chữa cháy CO2 như loa phun, vòi phun, van khoá có hỏng hóc hoặc không đảm bảo hoạt động hiệu quả. Bảo dưỡng, kiểm tra bảo trì bình chữa cháy khí CO2 thường xuyên.
- Sử dụng cân để đo khí CO2 còn lại trong bình chữa cháy khí CO2 còn nhiều không, không nên để trọng lượng khí quá ít, nếu thấy nhẹ hãy liên hệ các cơ sở nạp sạc bình chữa cháy để kịp thời nạp khí lại.
- Đọc kỹ hướng dẫn và nắm vững tính năng tác dụng của từng loại bình chữa cháy để bố trí vị trí bình chữa cháy cho phù hợp.
- Khi phun chữa cháy phải đứng ở đầu hướng gió (đám cháy ngoài trời); đứng gần cửa ra vào (đám cháy trong nhà) và liên tục phun cho tới khi lửa tắt hẳn mới ngừng phun tránh nguy cơ bùng phát đám cháy trở lại.
- Khi dập các đám cháy chất lỏng phải phun chất chữa cháy bao phủ lên bề mặt cháy, tránh phun xục trực tiếp xuống chất lỏng đề phòng chúng bắn ra ngoài gây cháy to hơn.
- Khi phun tuỳ thuộc vào từng đám cháy và lượng khí đẩy còn lại trong bình chữa cháy mà chọn vị trí, khoảng cách đứng phun cho phù hợp đảm bảo an toàn tuyệt đối.
- Bình chữa cháy đã qua sử dụng cần để riêng tránh nhầm lẫn.
Phương pháp lắp đặt và bảo quản bình chữa cháy khí CO2 đúng cách
- Nếu có thể, hãy lắp thêm biển chỉ dẫn vị trí đặt bình chữa cháy.
- Không đặt các vật cản che khuất tầm để luôn nhìn thấy bình chữa cháy
- Nên kiểm tra bình chữa cháy tối thiểu mỗi 6 tháng để đảm bảo bình chữa cháy luôn trong tình trạng hoạt động tốt.
- Nên thay mới bình chữa cháy sau mỗi 5 năm sử dụng hoặc khi bình chữa cháy đã quá cũ vì rỉ sét
- Có thể treo bình trên tường bằng giá treo bình có khóa để tránh tiếp xúc với mặt đất gây rỉ sét bình chữa cháy.
CÔNG TY TNHH AN PHÚC
ĐC: 59 Xuân Hồng, Phường 12, Quận Tân Bình, Tp.Hồ Chí Minh
(Đường phía sau trung tâm triển lãm Hoàng Văn Thụ – Tân Bình)
Email: kinhdoanhanphuc@gmail.com
Hotline : 0913.801.891 hoặc 0938.100.114
Website:
www.pcccanphuc.com – www.anphucpccc.com
– www.pcccanphuc.vn – www.baoholaodonganphuc.com